Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων
Ένας ελληνικός μπρούτζινος μηχανισμός, κατασκευασμένος περί το 80 π.Χ. ίσως αποδειχτεί ο αρχαιότερος υπολογιστής του κόσμου, φαίνεται να συμπεραίνει μια βρετανο-ελληνική έρευνα. Ο «Μηχανισμός των Αντικυθήρων», αποτελούμενος από περισσότερες των 30 μπρούτζινες πλάκες και γρανάζια, ανακτήθηκε από σφουγγαράδες στο ναυάγιο ενός φορτωτικού πλοίου έξω από το Ελληνικό νησί Αντικύθηρα το 1900 και φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδας.
Το αρχαιολογικό εύρημα αποτελείται από 3 βασικά τμήματα και μικρότερα θραύσματα. Η ακριβής χρήση του ήταν άγνωστη, αν και σύμφωνα με μία παλιότερη θεωρία ο μηχανισμός χρησιμοποιούνταν για να υπολογισθούν οι κινήσεις των πλανητών, που ήταν γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες: η Σελήνη, ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος. Οι ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Cardiff, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου πιστεύουν σήμερα ότι είναι κοντά στην επίλυση του μυστηρίου, με τη χρήση υπερσύγχρονης τεχνολογίας ακτινών-Χ, η οποία αποκάλυψε κάποιες προηγούμενα κρυμμένες Ελληνικές επιγραφές, οι οποίες πιθανότατα επιβεβαιώνουν την υπόθεση του πλανητικού υπολογιστή.
Η απεικόνιση έγινε από την ομάδα «X-Tek Group», χρησιμοποιώντας ένα μοναδικό μηχάνημα με το περιγραφικό όνομα «400kV microfocus Computed Tomography System». Ο συντονιστής της βρετανικής ομάδας Mike Edmunds του πανεπιστημίου του Cardiff λέει με ενθουσιασμό: «Τα αξιοσημείωτα αποτελέσματα που πήραμε από τη χρήση του τομογράφου της ομάδας X-Tek μας επιτρέπουν να κάνουμε μια ακριβή έρευνα για το μηχανισμό. Δε νομίζω ότι θα μπορούσαν ποτέ να υπήρχαν καλύτερες συνθήκες!»
Η ακριβής φύση των επιγραφών δεν έχει ανακοινωθεί, και μολονότι ο ερευνητής Ξενοφώντας Μούσσας του πανεπιστημίου της Αθήνας ανακοινώνει ότι «το κείμενο που πρόσφατα ανακαλύφθηκε φαίνεται να επικυρώνει την υπόθεση ότι ο μηχανισμός είχε χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύει τις πορείες των πλανητικών σωμάτων», ο Edmunds συστήνει να περιμένουμε. Αναγνωρίζοντας μεν ότι ανακαλύφθηκε μια λέξη, η οποία ίσως επιβεβαιώνει τη χρήση του μηχανισμού, προσθέτει ότι απομένει πολύ εργασία για να υπάρξει ένα συμπέρασμα. Είπε στην εφημερίδα El Reg: «Είναι ακόμη στον αέρα και υπάρχει πολύ εργασία που πρέπει να γίνει».
Αν ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι πράγματι αυτό που πιστεύουν οι ερευνητές ότι είναι, τότε ίσως υπάρξουν υποθέσεις ότι αυτός είναι βασισμένος στην ηλιοκεντρική θέαση για το ηλιακό σύστημα, μια θέση αρκετά ασυνήθιστη, δεδομένου του γεγονότος ότι κατά την αρχαία εποχή οι περισσότεροι Έλληνες δέχονταν τη θέση του Αριστοτέλη, ότι το σύμπαν περιστρέφεται γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με τον Michael Wright, τον συντηρητή μηχανολογικών ευρημάτων στο Science Museum στο Λονδίνο, ο οποίος το 2002 υποστήριξε τη θεωρία του πλανητικού υπολογιστή για το μηχανισμό των Αντικυθήρων, ο μηχανισμός ίσως να είχε κατασκευαστεί σε μια ακαδημία «που ιδρύθηκε από τον στωικό φιλόσοφο Ποσειδώνιο στο Ελληνικό νησί της Ρόδου». Ο μαθητής του Ποσειδώνιου, Κικέρωνας, αργότερα περιέγραψε ένα μηχανισμό που είχε «ομοιότητες» με το μηχανισμό των Αντικυθήρων.
Αν και οι ερευνητές φαίνεται να είναι κοντά στην ανακάλυψη της χρήσης του μηχανισμού, ένα ανεπίλυτο ερώτημα παραμένει, όπως εξηγεί ο Edmunds: «Το πραγματικό ερώτημα είναι, για πιο σκοπό είχε κατασκευαστεί ο μηχανισμός; Ήταν για να υπολογίζει ημερολόγια; Ήταν απλά ένα εργαλείο εκμάθησης; Το κείμενο που ανακαλύφθηκε ίσως βοηθήσει να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα». «Μέρος του κειμένου στο μηχανισμό, που ξεπερνά τους χίλιους χαρακτήρες, έχει ήδη αποκρυπτογραφηθεί. Έχουμε ανακτήσει ήδη το 95% του κειμένου», λέει ο φυσικός Γιάννης Μπιτσάκης, μέλος της ομάδας έρευνας. Σύμφωνα με τον Γιάννη Μπιτσάκη, η πρόκληση είναι να «τοποθετηθεί ο μηχανισμός στο επιστημονικό πλαίσιο, μια που ουσιαστικά έρχεται από το πουθενά... και πετιέται στα μούτρα της ισχύουσας θεωρίας, η οποία υποστηρίζει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν γνώση εφαρμοσμένης τεχνολογίας». Ο Edmunds συμφώνησε λέγοντας: «Πιστεύω ότι είναι μια μεγάλη δοκιμασία για την κουλτούρα των Ελλήνων και για το πόσο ήταν αυτοί προηγμένοι, πριν από την εισβολή των Ρωμαίων».
Οι ερευνητές ψάχνουν για τα υπόλοιπα ερείπια του ρωμαϊκού πλοίου, στο οποίο βρέθηκε ο μηχανισμός, που πιστεύεται ότι βυθίστηκε γύρω στο 80 π.Χ., για να εντοπίσουν το γενικότερο πλαίσιο αναφοράς του μηχανισμού και την καταγωγή του. «Όπως η Αλεξάνδρεια, έτσι και η Ρόδος ήταν ένα μεγάλο κέντρο αστρονομίας εκείνη της εποχή», λέει ο Μούσσας. «Το πλοίο όπου ανακαλύφθηκε ο μηχανισμός ίσως ήταν μέλος ενός συρμού πλοίων που ταξίδευαν στη Ρώμη, φέρνοντας θησαυρούς, που πήραν από το νησί με σκοπό να αποδώσουν το θρίαμβο στον Ιούλιο Καίσαρα».
Τα νέα ευρήματα θα συζητηθούν σε ένα παγκόσμιο συνέδριο (www.antikythera-mechanism.gr ) που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τον ερχόμενο Νοέμβριο
Πρώτη διεθνής παρουσίαση των αποτελεσμάτων
της Ομάδας Μελέτης του
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ !!
Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Πέμπτη 30 Νοεμβρίου και ώρα 7 μ.μ., στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου "DECODING THE ANTIKYTHERA MECHANISM SCIENCE AND TECHNOLOGY IN ANCIENT GREECE" και βρίσκεται υπό την αιγίδα του "Διοικητικού Συμβουλίου του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης".
Για τους φίλους/αναγνώστες/επισκέπτες που θα ήθελαν να περευρεθούν σε αυτή τη σημαντικότατη κατά την γνώμη μας εκδήλωση όπου θα δημοσιοποιηθούν, για πρώτη φορά παγκοσμίως, μεγάλα τμήματα των αποτελεσμάτων αυτής της πρωτοποριακής τεχνολογικά και επιστημονικά έρευνας, πληροφορούμε ότι ο χώρος διεξαγωγής βρίσκεται στο αμφιθέατρο του Μεγάρου Διοικητού Θεοδώρου Β. Καρατζά, Αιόλου 82-84.
Πληροφορίες:
210 3221337
www.miet.gr
www.antikythera-mechanism.gr
Μηχανισμός των Αντικυθήρων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων (γνωστός και ως ο αστρολάβος των Αντικυθήρων ή ο υπολογιστής των Αντικυθήρων) είναι ένα αρχαίο τέχνημα που πιστεύεται ότι ήταν ένας ωρολογιακός μηχανισμός. Ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο ανοικτά του Ελληνικού νησιού Αντικύθηρα μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης. Χρονολογείται γύρω στο 87 π.Χ.
Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 μέτρων και πολλά αγάλματα και αντικείμενα ανασύρθηκαν από σπογγαλιείς και βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Αθηνών. Στις 17 Μαΐου 1902 ο αρχαιολόγος Σπυρίδων Στάης πρόσεξε ότι ένα από τα ευρήματα είχε ένα οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο.
Ο μηχανισμός είναι η αρχαιότερη σωζόμενη διάταξη με γρανάζια. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο σε ένα ξύλινο πλαίσιο και έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του υποστηρίζει ότι ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Πρόσφατες λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής υποστηρίζουν αυτήν την ανάλυση. Η μηχανή είναι ακόμα εντυπωσιακότερη, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, το οποίο πιστευόταν μέχρι τότε ότι δεν είχε εφευρεθεί μέχρι τον 13ο μ.Χ. αιώνα.
Ο εκλιπών καθηγητής Ντέρεκ ντε Σόλλα Πράις (Derek De Solla Price), ένας ιστορικός της επιστήμης που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Γέηλ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον μηχανισμό αυτό στο περιοδικό Scientific American τον Ιούνιο του 1959 όταν ακόμα ο μηχανισμός δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Το 1973 ή το 1974 δημοσίευσε επίσης μία ανάλυση βασισμένη σε σάρωση του μηχανισμού με ακτίνες γ που έκαναν Έλληνες αρχαιολόγοι. Υποστήριξε ότι η συσκευή αυτή κατασκευάστηκε από έναν Έλληνα αστρονόμο, τον Γέμινο τον Ρόδιο. Τα συμπεράσματά του δεν έγιναν αποδεκτά από τους ειδικούς της εποχής, οι οποίοι πίστευαν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά όχι και την απαιτούμενη πρακτική τεχνολογία για μια τετοια κατασκευή.
Η μελέτη του συνεχίζεται από Έλληνες ειδικούς του Παν. Αθηνών, του Εθν. Αρχαιολογικού Μουσείου, του Αριστοτελείου Παν. Θεσσαλονίκης, του Μορφ. Ιδρύματος Εθν. Τραπέζης και ειδικούς του Παν. του Κάρντιφ σε μια διαπανεπιστημιακή και διατμηματική ομάδα. Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζεται από την τελευταία τεχνολογία με τη βοήθεια μεγάλων εταιρειών, με πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και ειδικό τομογράφο, ο οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τα αποτελέσματα την έρευνας έδειξαν ότι φέρει 30 οδοντωτούς τροχούς οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από 10 άξονες. Η λειτουργία του μηχανισμού κατέληγε σε 4 καντράν όπως τα σημερινά ρολόγια, με έναν ή περισσότερους δείκτες για το καθένα. Με τη βοήθεια του τομογράφου έχουν διαβαστεί αρκετές από τις επιγραφές που υπήρχαν στους περιστρεφόμενους δίσκους οι οποίες αφενός αφορούσαν ονόματα αστρονομικών σωμάτων και αφετέρου οδηγίες χρήσης του.
Ο μηχανισμός αυτός υπολόγιζε τη θέση του ήλιου και της σελήνης καθώς και τη φάση της σελήνης στον ουρανό με ακρίβεια για πάνω από τέσσερα χρόνια.
Στη διάρκεια των επόμενων μηνών (Φθινόπωρο 2006 - 2007) θα γίνουν επιστημονικές δημοσιεύσεις από τους ερευνητές, όπου θα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνάς τους.
